شناسنامه
فرهنگنامه شهروندی (۶): اورژانس و فوریتهای پزشکی
تهیه شده در اداره توسعه فرهنگ شهروندی
گردآورندگان:
زیرنظر: مرتضی رشیدی معاون اجتماعی و شهروندی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان
مدیر پروژه : احمد رضایی دارافشانی رییس اداره توسعه فرهنگ شهروندی
مسئول هماهنگی: وجیهه جعفری کارشناس پژوهش و آموزش اداره توسعه فرهنگ شهروندی
تدوین: سعید معتمدی-سمیرا مختاری
با همکاری:
دکترغفور راستین: رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی استان اصفهان
عباس عابدی: مسئول روابط عمومی مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی
مرتضی قادری: مسئول واحد آموزش مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی
لیلا السادات الصفی: مسئول واحد آمار و برنامه ریزی مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی
ویراست اول: پاییز و زمستان ۹۷
معرفی
تاریخچه اورژانس ۱۱۵ اصفهان
از مرکز اطلاعات اورژانس تا مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی کشور ایران
حادثه دردناک فرو ریختن سقف سالن انتظار فرودگاه مهرآباد ( بدلیل ارتعاشات ناشی از سر و صدای موتور جت‌های غول پیکر ) در ساعت ۲ و ۵۰ دقیقه بعدازظهر روز چهاردهم آذرماه سال ۱۳۵۲ بود که طی آن ۱۶ نفر کشته و ۱۱ تن مجروح شدند. گرچه پیش از آن نیز حوادثی درمحیط فرودگاه مهرآباد رخ داده بود، اما این حادثه به دلیل انعکاس وسیع در رسانه‌های داخلی و خارجی آن سال، در ردیف یکی از تلخ‌ترین وقایع کشورمان به ثبت رسید.
و این در حالی بود که هیچ سیستم از قبل طراحی شده ای برای کمک و انتقال به مجروحین در اینگونه حوادث ناگهانی وجود نداشت، بعد از این حادثه سیستم فوریتهای پزشکی کشور با عنوان اورژانس ۱۱۵ کشور با همکاری کشور آمریکا تأسیس شد و ایران بعنوان چهارمین کشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در جهان شناخته شد که این خود افتخاری بزرگ است.
قابل ذکر است در آن زمان شماره سه رقمی ۱۲۳ برای تماس با اورژانس اختصاص داده شده و از آمبولانسهای بنز ون برای خدمت رسانی به مردم استفاده می شد که بعدا شماره تماس مردم با اورژانس ، شماره ۱۱۵ در کل کشور اعلام شد.
اما با پیش آمدن مسائل انقلاب ، تحریم ها و پس از آن جنگ تحمیلی سیستمی که نیاز به نگهداری و تجدید و نوسازی و باز آموزی آموخته ها را داشت به حال خود رها شد و امکانات این سیستم چه از نظر نیروی انسانی و چه از نظر آمبولانس و تجهیزات تا حد زیادی از بین رفت .در سالهای بعد از جنگ به همت مسولان و پرسنل فوریتهای پزشکی این ناوگان بازسازی شد و با بکارگیری توان داخلی بسیاری از مشکلات برطرف گردید بطوریکه هم اکنون بیش از ۲۰۰۰ پایگاه اورژانس در سراسر کشور در قالب زمینی، هوایی ، دریایی و موتوری در حال امدادرسانی به عموم مردم هستند…..
آشنایی با اورژانس پیش بیمارستانی
کار اورژانس ۱۱۵
وظیفه اورژانس پیش بیمارستانی رسیدگی به موارد فوریتهای پزشکی و ارائه خدمات به مصدومین و بیماران اور‍ژانسی می باشد. در واقع کار این مجموعه از صحنه حادثه آغاز شده و در مرکز درمانی به پایان می رسد.
فوریتهای پزشکی
بنابر تعریف ماده یک آیین‌نامه اجرایی قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و
رفع مخاطرات جانی مصوب ۵/۳/۱۳۵۴ بیماریها و حوادث اورژانس به مواردی اطلاق می گردند که در صورت عدم ارائه به موقع اقدامات امدادی – درمانی ، منجر به صدمات عضوی و یا جانی و نیز مشکلات روانی بیمار میشود.
در کشورهای مختلف جهان برای کاستن از عوارض و مرگ و میر ناشی از بیماری ها و حوادث اورژانس، سیستمی موفق و کارآمد با عنوان ” خدمات فوریتهای پزشکی یا EMS” طراحی شده است که وظیفه این سیستم، ارائه خدمات درمانی بر بالین بیمار در موارد اورژانس و در صورت نیاز ، انتقال به مراکز درمانی است. این سیستم در ایران با عنوان فوریتهای پزشکی (۱۱۵) شناخته می شود.
آگاهی
بر اساس نماد ستاره حیات فرایند امداد خواهی و امداد رسانی دارای شش مرحله به شرح زیر می باشد :
تماس با شماره ۱۱۵ برای امداد خواهی:
- برای اینکه یک فرایند امداد خواهی شکل بگیرید بایستی افراد حاضر بر بالین بیمار یا مصدوم با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند.این شماره در سراسر کشور یکسان بوده و بر روی مرکز پیام فوریتهای پزشکی (دیسپچ) زنگ می خورد.
- بسیاری بر این باورند که این سرویس خدماتی روشی برای انتقال مصدومان به بهترین و سریع‌ترین روش است. عده‌ای دیگر آن را روشی برای انتقال مصدوم و بیماری می‌دانند که خودشان توانایی مداخله در شرایط بیمار را ندارند و عده ای هم هستند که به دلیل رایگان بودن خدمات اورژانس ۱۱۵ از آن بهره می‌گیرند. گروهی از این سرویس خدماتی انتظار انتقال بیمار را به بیمارستان مورد نظرشان دارند. جمعی برای بررسی شرایط بیمارشان (گرفتن فشارخون و یا نوار قلب) و یا ارائه خدمات در حد نظر شخصی خود (رگ گرفتن و تجویز سرم یا دارو) با ۱۱۵ تماس می‌گیرند.
توصیه ها
چگونه با برقراری تماس تلفنی از خدمات اورژانس استفاده کنیم؟
- وقتی با تلفن اورژانس ( شماره ۱۱۵)تماس می‌گیرید، در مورد وضعیت فعلی بیمار و نوع حادثه از شما سوال می شود. (در مورد سن، جنس و تعداد مصدومین ، سابقه‌ی بیماری، نحوه‌ی بروز حادثه)
- در تماس با اتاق فرمان اورژانس سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید تا بتوانید تمام اطلاعات موردنیاز را ارایه کنید.
- اگر با چندین مصدوم مواجه شده‌اید، در درخواست خود به تعداد مصدومین و نوع آسیب آنها اشاره کنید اینکار باعث افزایش سرعت عمل و دقت تصمیم گیری در پرسنل اتاق فرمان اورژانس خواهد بود.
- دادن نشانی کامل پستی و در صورت امکان نام یا شماره کوچه و خیابان (اگر در مورد موقعیت مکانی خود مطمئن نیستید ، هراس به خود راه ندهید ، سعی کنید از افراد محلی واطرافیان موقیعت جغرافیایی محل را جویا شوید.)
قوانین
آئین نامه اجرایی ماده ۹۲ قانون برنامه چهارم توسعه تاریخ ابلاغ ۹/۱۱/۸۶
ماده ۱- در اجرای مفاد ماده ۹۲ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کلیه بیمارستانهای عمومی ، تخصصی و مراکز درمانی دولتی و غیردولتی موظفند نسبت به پذیرش ، درمان فوری و بدون قید و شرط مصدومین حوادث رانندگی اعم از سرپائی و بستری اقدام نمایند .
تبصره ۱ : مصدوم
در این دستورالعمل به فردی اطلاق می گردد که در اثر حوادث و سوانح رانندگی با وسایل نقلیه موتوری به خدمات تشخیصی و درمانی مرتبط با آسیب ایجاد شده نیاز پیدا می کند.
تبصره ۲ : منابع مالی
منابع مالی لازم مطابق مفاد ماده ۹۲ قانون برنامه چهارم توسعه تامین خواهد شد.
ماده ۲- شرکتهای بیمه گر تجاری مکلفند هنگام صدور بیمه نامه شخص ثالث، سرنشین و مازاد عوارضی معادل ۱۰% حق بیمه را طی یک فیش جداگانه دریافت و به حساب درآمد اختصاصی شماره ۱۴۴۱ خزانه داری کل کشور تحت عنوان تمرکز وجوه درآمد اختصاصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موضوع ماده ۹۲ قانون برنامه چهارم توسعه واریز نمایند.
