شناسنامه
فرهنگنامه شهروندی (۵): آسیبهای رسانه ای(فضای تولید و تبادل اطلاعات)
تهیه شده در اداره توسعه فرهنگ شهروندی
گردآورندگان:
زیرنظر: مرتضی رشیدی معاون اجتماعی و شهروندی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان
مدیر پروژه : احمد رضایی دارافشانی رییس اداره توسعه فرهنگ شهروندی
مسئول هماهنگی: وجیهه جعفری کارشناس پژوهش و آموزش اداره توسعه فرهنگ شهروندی
تدوین: سعید معتمدی-سمیرا مختاری
با همکاری:
سرهنگ سید مصطفی مرتضوی:رئیس پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی شهرستان اصفهان)
سرگرد محمدرضا حسن زاده:رئیس اداره تشخیص و پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا
ستوان یکم سید مهرداد رنجبر:کارشناس دایره پیشگیری اجتماعی پلیس فتا
ویراست اول: پاییز و زمستان ۹۷
معرفی
توسعهی روزافزون زیرساختهای فنّاوری اطّلاعات و ارتباطات در کشور و افزایش کاربران و استفاده کنندگان از اینترنت و سایر فنّاوریهای اطّلاعاتی، ارتباطی و مخابراتی نظیر خطوط تلفنهای ثابت و همراه، شبکههای دیتای کشوری و محلّی، ارتباطات ماهوارهای از جملهی دلایلی است که لزوم ایجاد و توسعهی سازوکاری برای برقراری امنیت در فضای تولید و تبادل اطّلاعات جمهوری اسلامی ایران را توجیه میکند.
همچنین توسعهی خدمات الکترونیک در کشور نظیر دولت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، تجارت الکترونیک، آموزش الکترونیک و سایر خدمات از این دست، نیز لزوم ایجاد پلیسی تخصّصی در مجموعهی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران را برای تأمین امنیت و مقابله با جرایمی که در این فضا به وقوع میپیوندند را آشکار میکند.
از سوی دیگر، رشد قارچگونهی جرایم در حوزهی فضای تولید و تبادل اطّلاعات کشور (فتا) مثل کلاهبرداریهای اینترنتی، جعل دادهها و عناوین، سرقت اطّلاعات، تجاوز به حریم خصوصی اشخاص و گروهها، هک و نفوذ به سامانههای رایانهای و اینترنتی، هرزهنگاری و جرایم اخلاقی و برخی جرایم سازمانیافتهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایجاب میکند که پلیس تخصّصی که توان پیجویی و رسیدگی به جرایم سطح بالای فنّاورانه داشته باشد، به وجود آید.
از سوی دیگر با توجّه به تصویب قانون جرایم رایانهای در مجلس شورای اسلامی و لزوم تعیین ضابط قضایی برای این قانون و نیز مصوّبات کمیسیون افتای دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تشکیل پلیس فضای تولید و تبادل اطّلاعات، این پلیس در بهمنماه سال ۱۳۸۹ به دستور سردار فرماندهی محترم نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، تشکیل گردید.
تعاریف
فناوری اطلاعات و ارتباطات، جامعه جهانی را به طور بنیادین دستخوش تغییر و تحول نموده و در پرتو آن شیوه و سبک زندگی انسانها و روابط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آنها را تحت تأثیر خود قرار داده است. در عصر اطلاعات شاهد شکل گیری فضایی هستیم که در آن فعالیت های گوناگون از قبیل اطلاع رسانی، داده ورزی، ارائه خدمات، مدیریت، کنترل و ارتباطات از طریق ساز و کارهای الکترونیکی و مجازی انجام می پذیرد. با وجود تصور اشتباه مبنی بر مجازی بودن این فضا باید گفت که در واقع چنین نیست، فضای فتا (سایبر) یک فضای کاملاً واقعی است که قابلیت انجام بیشترین جرایم و یا انواع عملیات های واقعی در آن وجود دارد، کابران در سراسر جهان همواره در معرض انواع آسیب ها، تهدیدات ازجمله تخریب و انهدام، تحریف و انحراف، ربایش و ازاله، افشا و قطع و سایر جرایم از راه دور و نزدیک قرار دارند. با وجود تحولات و نوآوری های عظیم در این عرصه، متأسفانه مجرمین و تبهکاران از این فضا بی بهره نیستند و موجبات سوء استفاده آنان از این فضا نیز فراهم می باشد. زیرا همه می دانیم که افکار مجرمان و تبهکاران در طول ۲۰۰۰ سال هیچ تغییری نکرده است بلکه ابزار مجرمان تغییر کرده است و جرایم شکل تکاملی ندارند، بلکه شکل انتقالی دارند و باید گفت مجرمان فضای سایبر بعضاً خطرناکتر از مجرمان دنیای واقعی هستند زیرا آنها از تکنولوژی بعنوان سلاح استفاده می کنند. بدیهی است پلیس فتا نیز از همان تکنولوژی نیز در جهت ضلالت دشمنان و مجرمان و مبارزه و سپردن آنان به چنگال عدالت به منظور تأمین امنیت آحاد جامعه استفاده خواهد کرد. امروز پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با توکل به خداوند متعال و با پایبندی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و اطاعت و پیروی از فرماندهی معظم کل قوا با ایمانی قوی، مقتدر و هوشمند، تیزهوش و حرفه ای، چابک و جوان متشکل از متخصصین، مهندسین و کارآگاهان خود، پای به عرصه تأمین کنندگان امنیت در این فضا می گذارد. بدیهی است ایجاد همدلی، تعامل و همکاری تمام دستگاه های اجرایی کشور و مشارکت شما عزیزان در تأمین امنیت فتا امری مهم و غیرقابل انکار می باشد.
ایجاد امنیت و کاهش مخاطرات برای فعّالیّتهای علمی، اقتصادی، اجتماعی در جامعهی اطّلاعاتی، حفاظت و صیانت از هویت دینی و ملّی، مراقبت و پایش از فضای تولید و تبادل اطّلاعات برای پیشگیری از تبدیل شدن این فضا به بستری برای انجام هماهنگیها و عملیات برای انجام و تحقّق فعّالیّتهای غیرقانونی و ممانعت از تعرّض به ارزشها و هنجارهای جامعه در فتا از جملهی وظایف و مأموریتهای پلیس فضای تولید و تبادل اطّلاعات ناجاست.
آگاهی
بازی های رایانه ای و تاثیرات آن
- بازی های رایانه ای یکی از سرگرمی های کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان در عصرجدید است. این بازی ها افراد را از دنیای واقعیات به عالم تخیلات فرو می برد و در این گیر و دار یا چیزی را به او می آموزد یا چیزی را از او می گیرد.
تاریخچه بازیهای ویدئویی و رایانه ای
- تولید و پیدایش بازی های رایانه ای در جهان به سال ۱۹۴۷ میلادی و سالهای اولیه دهه هشتاد بر می گردد و اولین فرم تقاضای ثبت یک بازی کامپیوتری در تاریخ ۱۴ ژانویه ۱۹۴۷ در آمریکا به ثبت رسیده است.
نظام رده بندی بازیهای رایانه ای در ایران
• اغلب کشورهای جهان در بحث بازیهای رایانه ای یک نظام رده بندی متناسب با فرهنگ ، ارزش های خود را طراحی کرده اند . در کشور ما نیز به دلیل تفاوت های زیادی که با فرهنگ غربی یا فرهنگ آمریکایی و اروپایی از ابعاد ارزشی و مذهبی وجود دارد بیش از هر کشور دیگری چنین نیازی احساس می شود. با این حساب از زمستان ۸۶ تا پایان تابستان ۸۷ کار عمیقی با همکاری ۲۰ کارشناس مطرح کشور در قالب تیمهای مذهبی ، روان شناسی ، جامعه شناسی و رسانه ای آغاز شد که طی آن نظام ملی رده بندی بازیهای رایانه ای با عنوان ESRAتدوین گردید……..
توصیه ها
توصیه هایی جهت استفاده مناسب از بازیهای رایانهای:
- بهتر است بازی های تصویری خلاق که کودکان باید به وسیله آنها، معماهایی را حل کنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجه قرار دهید.
- بازی های دسته جمعی اثرات مخرب کمتری نسبت به بازی های تک نفره دارند.
- والدین وقت بیشتری را به کودک و نوجوان خویش اختصاص بدهند.
- ساعات استفاده از بازی های رایانه ای را محدود و برنامه ریزی نمائید.
- تفریحات و سرگرمی های غیر رایانه ای را افزایش دهیم.
- به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیکی از صفحه رایانه بنشیند.
- نور صفحه نمایشگر را کم کنید.
قوانین
آییننامه دفاتر خدمات اینترنت (Coffeenet)
دفتر خدمات دسترسی حضوری به شبکه های اطلاع رسانی و اینترنت (Coffeenet) محلی برای دسترسی حضوری مشتریان و کاربران به شبکه اطلاع رسانی (اینترنت و اینترانت) میباشد.
این دفاتر، ضمن رعایت ضوابط مندرج در این آیین نامه، واحد صنفی محسوب می شوند و مشمول قانون نظام صنفی بوده و مجوز لازم توسط اتحادیه صنفی صادر می شود.
تبصره- اتحادیه صنفی باید تصویر مجوز صادره را همزمان با تحویل به متقاضی به وزارت پست و تلگراف و تلفن نیز ارسال نماید.
اشخاص متقاضی باید دارای شرایط عمومی ذیل باشند:
تابعیت جمهوری اسلامی ایران
اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پایبندی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
عدم اشتهار به فساد اخلاقی و نداشتن سوء پیشینه کیفری و عدم اعتیاد به مواد مخدر
داشتن برگه پایان خدمت و یا معافیت دائم از خدمت نظام وظیفه برای آقایان
متأهل با داشتن حداقل ۳۰ سال سن
این محل باید در معرض دید و نظارت عمومی باشد و رعایت ضوابط اماکن عمومی الزامی میباشد.
ارتباط اینترنتی این دفاتر فقط از طریق موسسات شرکتهای رسا (ISP) مجاز میباشد.
ارائه خدمات ارتباطی دیگر مثل تلفن اینترنتی – آوانت (VIPO) مستلزم کسب مجوز مربوط میباشد.
رعایت ضوابط مندرج در ماده ۶ آیین نامه موسسات و شرکتهای رسا (ISP) الزامی است…….
منابع و ماخذ
هشدارهای سایبری پلیس فتا جهت انتشار در هفته ناجا ۱۳۹۷
قانون جرائم رایانه ای
سایت پلیس فتا